Aşağıdaki liste, halihazırda alabileceğiniz değişik klişe çeşitlerini göstermektedir:
1. Polimer (çok değişik kalitelerde olduğuna dikkat ediniz)Tampon baskı makinaları hakkındaki deneyimiz eski tip sıyırma bıçaklı makinelere ve yeni tip seramik halkalı sıyırma sistemi olan kapalı boya hazneli sistemlere dayanmaktadır. Bunu ifade etmemizin nedeni, klişe seçimi gündeme geldiğinde ikisinin de kendine özgü özellikleri olduğundandır.
Klişe seçiminde, aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:
1. Baskı miktarı.İlk akla gelen, genelde bedeldir (ki bizce doğru değildir), zira bu klişe seçiminin yapılacağı tampon baskı işinin büyüklüğüne bağlıdır. Eğer açık hazneli sıyırma bıçaklı sistem kullanılmakta ise, polimer kullanarak bir baskıdan diğerine geçmek çok daha hızlı olabilir; bu nedenle ufak baskı işleri gerek maliyet, gerekse düzeneğin oluşturulması için gereken sürenin kısalığı nedeniyle polimere yönelmektedir.
10.000 adetin üzerindeki tüm baskı işleri, genellikle en az bir polimer klişe kullanımı gerektirecektir ve eğer kendi klişelerinizi imal edemiyorsanız, işinizin aksamaması için ince çelik veya kalın çelik bir klişe kullanımı sizin için daha uygun olacaktır. Birden fazla polimer klişe sipariş ederek yedekli de çalışabilirsiniz, ancak lütfen daha ucuz fiyata aldığınız klişeden kazandığınızı, kötü baskılar veya makinayı durdurmakla geçecek zaman zarfındaki kayıplarınızın çabucak ortadan kaldırabileceğini de göz önünde bulundurunuz. Polimer klişelerin kullanımı aynı zamanda daha uygun (genelde daha esnek) bir sıyırma bıçağı kullanılarak, klişenin kırılgan polimer yüzeyinin yırtılmasını da gerektirir.
Bu esnek sıyırma bıçağı, aynı zamanda bıçağa paralel desenli alanlara veya geniş yerlere düşmeye eğilimli olacak ve baskıda soluk bölgeler bulunmasına yol açacaktır. Bu durum, genelde kaşıklama (scooping) olarak tabir edilir. Çoğu kez birkaç baskı dahi sorunu ortadan kaldıramazken, deseni döndürmek de problemi çözmeye yetmez ise, daha sert bir sıyırma bıçağına başvurmanız gerekebilir. Daha sert bir bıçak kullanımı, genelde geniş alanlarda yarım tonlar kullanılarak kaşıklamanın önlenmesini ve boya tabakasının daha eşit dağılabilmesini sağlamayı gerektirir.
Bu noktada, yarım tonlar hakkında bazı temel bilgilerin açıklanması uygun olacaktır:
Kazınan alan, geniş bir açıklık olmak yerine, klişenin yarım ton ızgara ile ışığa tutulması ile elde edilen, ufak tepeciklerden oluşur (santimetredeki çizgi sayısı; 70 gibi düşük bir sayı, %70; veya 300 gibi yüksek bir sayı, %90 olabilir). Kazınan alan, birbirinden eşit uzaklıkta çok ufak tümsekler veya tepelerin bulunduğu bir krater görünümünü alır.
Yarım-ton tepeler
Bu tümsekler veya tepeler, 4 amaca hizmet eder:
1. Sıyırma bıçağını desteklemeye yardım etmek ve aksi halde oluşacak kaşıklamayı engellemek.Eski tip açık hazneli makineler çelik klişe kullanımına uygundur ve çoğu kez sadece çelik klişe ile kullanılırlar, zira bu makineleri polimerler üzerine kurmak incelik ve deneyim gerektirir. Kalın çelik klişe kullanımı seramik çemberli hazne sistemi ile asla gerekli değildir ve gerçekten de eğer klişe tamamen düz değilse, sorunlu olabilir.
Daha yeni olan boya hazneli makinalar (en azından, yüksek kaliteli seramik çemberli olanlar), baskı sayısının en az 100.000 adet olması durumunda polimer klişe kullanımı için uygundur. 100.000 in üzerindeki baskı sayıları için, ince çelik klişe kullanımı tavsiye edilmektedir, zira bu klişeler nisbeten daha ucuz olmakta ve 1.000.000 un üzerinde deviri kolaylıkla gerçekleştirebilmektedirler.
Deneyimlerimize göre, boyanın içine düşme sorunlarına, polimer üzerinde seramik halkalı hazneler kullanıldığında çok az rastlanır. Genelde, klişe yaparken kullanılan indirme tekniğinin çok dikkatli kullanılması ile, ve yüksek kaliteli, çift ışıklandırmalı polimerler kullanılarak, bu sorunların üstesinden gelinebilir. Bu boyaya düşme hususu, seramik halkalı boya hazneleri kullanıldığında, sıyırma bıçağı kullanılan sistemde olduğu kadar sık gündeme gelmemektedir. Bunun nedeni, halkanın kendisinin, klişenin derin noktalarına girebilecek kadar esnek olmamasındandır. Buna bağlı olarak da, çok ince ve esnek bir klişenin, daha az esnek, daha ağır bir polimer veya ince çelik bir klişeye nazaran daha çok boyaya batma durumu ortaya çıkaracağı açıktır. Kesintisiz boyalı alanın çapının 2.5 cm den daha büyük olduğu durumlarda, iyi yapılmış, tramlı ince çelik her zaman iyi sonuç verecektir.
Çift ışıklandırmalı polimerlerde, her zaman tramlı alanlar görülür ve çoğunlukla da bu tip klişeler kullanıldığında iğne deliklerinin ortadan kalktığını gözlemleyebiliriz. Çift ışıklandırmalı klişe aynı zamanda, tampon baskı makinasının uygulamaya en iyi uyacak bir klişe derinliği yaratmasını sağlar; örneğin, ahşap veya deri üzerine baskı yapmak, çoğu plastikler, veya cam gibi, daha az gözenekli bir malzeme üzerine baskı yaparkenden her zaman daha derin bir klişe gerektirir.
Tek ışıklandırmalı polimerin, çift ışıklandırmalı klişeye göre gerçekte tek bir avantajı bulunmaktadır; bu da, ızgaranın, çok ince detayları engellediği, ikinci ışıklandırma yüzünden kaybolmaya eğilimli olabilecek çok ince detaylı desenler bulunması durumundadır. Tek ışıklandırmalı klişe genelde daha pahalıdır ve sadece klişesi yapılacak desenin, genelde ya çok ince, ya da ince desenlerden oluştuğu durumlarda tavsiye edilmektedir. Daha büyük resimler için tek ışıklandırmalı klişe kullanılırsa, boyaya batma durumunun meydana gelmesi olasılığı oldukça kuvvetlidir.
Eğer atölyenizde polimer klişe yapma ekipmanı mevcutsa, yapacağınız baskı için doğru klişenin seçilmesi kolaylaşır, zira aşınmış veya zarar görmüş bir klişeyi her zaman yenileyebilirsiniz.
